خشت و آجر، دو مصالح ساختمانی است که در ساختوساز از آن‌ها استفاده می‌شود. اگرچه این دو مصالح شبیه به هم هستند، اما در واقعیت، تفاوت‌های مهمی نیز دارند. در این مقاله از وب‌سایت آجر ربیعی قصد داریم به بررسی تفاوت خشت و آجر بپردازیم. پس، تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
جهت دریافت مشاوره و قیمت انواع آجر، تماس بگیرید
| مزایا | معایب | |
| آجر |
|
|
| خشت |
|
|
آشنایی مختصری با خشت
برای اینکه با تفاوت خشت و آجر بهتر آشنا شوید، ابتدا هر کدام را معرفی می‌کنیم تا شناخت کلی از آن‌ها داشته باشید. خشت به عنوان یکی از مواد ساختمانی سنتی شناخته می‌شود. این مواد در گذشته، به‌ویژه برای ساخت خانه‌های روستایی استفاده می‌شد. خشت از خاک رس به صورت بلوک‌هایی مختلف تولید می‌شود. با توجه به ابعاد بزرگ خشت‌ها، دیوارهای ساخته شده از آن‌ها دارای ضخامت بالایی هستند. این ویژگی منجر به عملکرد عایقی در برابر تغییرات حرارتی و برودتی می‌شود.
کاربرد خشت
خشت به عنوان یک مصالح ساختمانی چندمنظوره، کاربردها مختلفی دارد. تفاوت خشت و آجر در کاربرد آن‌ها نیز برجسته می‌شود. کاربرد خشت شامل موارد زیر می‌شود:
- ساخت دیوارهای داخلی و خارجی خانه‌ها
- ساخت سقف و کف
- ساخت دیوارهای حصار و باغ
مزایای استفاده از خشت
آشنایی با مزایای استفاده از خشت، تفاوت خشت و آجر را برجسته‌تر می‌کند. در ادامه به بررسی مزایای خشت می‌پردازیم.
- قیمت ارزان: یکی از مهم‌ترین مزایای خشت، قیمت ارزان آن است.
- عایق در برابر سرما و گرما: در مقایسه با سایر مصالح ساختمانی مانند آجر، استفاده از خشت بهصرفهتر است. این امر برای پروژههای ساختمانی با بودجه محدود یا اقتصادی بسیار حیاتی است.
- عایق صدا: همچنین، خشت دارای خصوصیات عایق حرارتی و صوتی بسیار خوبی است. این ویژگی‌ها باعث می‌شود که ساختمان‌های ساخته شده با خشت در برابر تغییرات دما و نویزهای بیرونی مقاوم باشند.
- سازگار با محیط زیست: در مقایسه با بسیاری از مصالح ساختمانی دیگر، خشت سازگاری بالایی با محیط زیست دارد. خشت از منابع طبیعی مانند خاک و آب تولید می‌شود، به همین دلیل اثرات مخرب زیست‌محیطی کمتری دارد. همچنین، این مصالح پس از استفاده از آن، قابلیت بازیافت و استفاده مجدد را دارد. این امر به عنوان یک مزیت بزرگ در حفظ محیط زیست و کاهش زباله‌های ساختمانی بسیار ارزشمند است.
با توجه به این مزایا، استفاده از خشت به عنوان یکی از مصالح ساختمانی، انتخابی مناسب برای پروژههای مختلف است.
معایب خشت
خشت به عنوان یک مصالح ساختمانی دارای معایبی است که باید در نظر گرفته شوند. این معایب شامل موارد زیر هستند:
- مقاومت کمتر نسبت به آحر
- حساسیت به رطوبت
- نیاز به تعمیر و نگهداری
جهت دریافت مشاوره و قیمت انواع آجر، تماس بگیرید
آشنایی مختصری با آجر
آجر یک مواد ساختمانی است که مانند خشت، اغلب از خاک رس تهیه می‌شود، سپس به صورت قالب‌گیری شکل می‌گیرد. اصلی‌ترین تفاوت خشت و آجر در فرآیند پخت آن‌ها است، زیرا آجر پس از قالب‌گیری، در کوره‌های خاصی قرار داده می‌شود تا به‌طور کامل پخته شود.
آجرهای سنتی از ترکیب خاک رس و آب ساخته می‌شدند، اما با گذشت زمان، ترکیبات دیگری نیز به آن‌ها اضافه شده است. ترکیبات مختلف در فرآیند ساخت این مواد ساختمانی، انواع مختلفی از آجر را به وجود آورده است. هر کدام از این انواع، ابعاد و خصوصیات متفاوتی دارند. چگونگی سطح آجر در کاربرد آن‌ها تاثیر است.
به نقل از سایت civilunfold: «سطح آجر نباید خیلی صاف باشد. صافی بیش از حد آجرها باعث لغزش ملات می شود».
استفاده اصلی از آجرها در نما و دیوارچینی است، اما هر نوع آجری نیز می‌تواند، برای مقاصد خاصی مورد استفاده قرار گیرد.
کاربرد آجر
امروزه با گسترش جمعیت، تمرکز بیشتر فعالان صنعت ساختمان‌سازی روی ساخت بناهای چند طبقه است. این منجر به کاهش استفاده از آجر در اسکلت ساختمان شده و به‌جای آن از اسکلت‌های فلزی و بتنی استفاده می‌کنند. با‌این‌حال، آجرهای جدید با تنوع بالای ابعاد، رنگ و طرح همچنان یکی از مصالح ساختمانی پرکاربرد است. برخی از کاربردهای مهم آجر در صنعت ساختوساز عبارتند از:
- فوندانسیون ساختمان به دلیل مقاومت مناسب در برابر فشار
- حصارکشی و ایجاد فضاهای زیبا در محیط‌های تجاری و تفریحی مانند کارگاه، انبار، باغ، ویلا و…
- کف‌سازی ساختمان‌ها به دلیل مقاومت در برابر سایش
- استفاده در طراحی‌های دکوراتیو داخلی ساختمان به دلیل تنوع رنگ و طرح بالا
- دیوارپوشی و نماچینی دیوارهای بیرونی به دلیل مقاومت در برابر عوامل محیطی مانند تغییرات دما و رطوبت
- اجرای عناصر معماری ایرانی سنتی مانند قوس، طاق، گنبد، گوشواره و مقرنس در بناهای تاریخی
مزایای استفاده از آجر
استفاده از آجر به عنوان یکی از مصالح ساختمانی، مزایای فراوانی دارد. مزایای زیاد آجر آن را به یک گزینه محبوب و مورد توجه در صنعت ساختوساز تبدیل کرده است. با بررسی مزایای استفاده از آجر، تفاوت خشت و آجر برای شما بیشتر قابل درک می‌شود.
- عایق در برابر سرما و گرما: یکی از مهم‌ترین مزایای آجر، قابلیت عایقی آن در برابر سرما و گرما است. آجر به دلیل ساختار متخلخل و جاذب خود، می‌تواند در تنظیم دما و حفظ آسایش در داخل ساختمان تاثیرگذار باشد.
- سازگار با محیط زیست: همچنین، آجر سازگاری بالایی با محیط‌زیست دارد. فرآیند تولید آجر از مواد‌طبیعی مانند خاک و آب صورت می‌گیرد. به همین دلیل اثرات منفی کمتری بر محیط‌زیست دارد.
- میزان مقاومت بالا: از مزایای دیگر استفاده از آجر می‌توان به مقاومت بالا در برابر فشار و تحمل بار اشاره کرد. این ویژگی‌ها آجر را به یک انتخاب مناسب برای ساختمان‌هایی با طول عمر طولانی و ماندگاری بالا تبدیل می‌کند.
- دارای تنوع بالا در طرح و رنگ: همچنین، تنوع بالای در طرح و رنگ‌های آجر به طراحان و معماران امکان می‌دهد تا طرح‌های خلاقانه و جذابی را برای ساختمان‌ها ایجاد کنند.
- عایق صدا: آجر همچنین به عنوان یک عایق صدا نیز شناخته می‌شود. این ویژگی در کاهش نویزهای محیطی و افزایش راحتی ساکنان ساختمان نقش موثری دارد.
- مقاوم در برابر حرارت و سایر تغییرات محیطی: مقاومت آجر در برابر حرارت و تغییرات محیطی، این مصالح را به یک گزینه بسیار ایدهآل برای ساختمان‌های مختلف تبدیل کرده است.
معایب آجر
آجرها نیز همانند خشت، معایب خاص خود را دارند که باید در نظر گرفته شوند. این معایب عبارتند از:
- قیمت بالاتر
- نیاز به تجهیزات صنعتی
- سنگین بودن
این موارد نشان می‌دهد که هر یک از مصالح ساختمانی مانند آجر یا خشت، مزایا و معایب خود را دارند و باید با توجه به نیازها و شرایط خاص هر پروژه، انتخاب مناسبی صورت گیرد.
جهت دریافت مشاوره و قیمت انواع آجر، تماس بگیرید
بررسی ۸ تفاوت خشت و آجر
تفاوت خشت و آجر را می‌توان از جنبه‌های مختلف بررسی کرد. در ادامه به بررسی برخی از این جنبه‌ها می‌پردازیم.
۱- مواد‌اولیه و فرآیند تولید
از تفاوت خشت و آجر می‌توان به مواد اولیه و فرآیند تولید آن اشاره کرد. خشت ابتدا از ترکیب خاک رس با آب ساخته می‌شود. این ماده در آفتاب یا هوای آزاد قرار داده می‌شود تا خشک شود. برای افزایش مقاومت خشت، معمولا خاک رس با خرده سنگ و کاه مخلوط می‌شود، تا بتواند در برابر بارهای فشاری بنا، تحمل بیشتری داشته باشد. به طور کلی، برای تولید آجر از ترکیب خاک رس با آب، گل ساخته می‌شود. سپس گل در کوره‌ها پخته می‌شود تا ساختار داخلی آجر شکل بگیرد. این مورد تفاوت بارز آجر با خشت معمولی را نشان می‌دهد.
۲- ویژگی‌های فیزیکی
خشت به علت عدم پخت در آتش، دارای مقاومت کمتری در برابر رطوبت است. پس از قرار گرفتن در معرض رطوبت، خشت سریعا رطوبت را جذب می‌کند و قدرت اولیه خود را از دست می‌دهد. در نتیجه مقاومت آن به شدت کاهش می‌یابد. اما آجر به دلیل فرآیند پخت در کوره، دارای مقاومت بیشتری در برابر فشار و حرارت است.
در واقع، آجر نسبت به خشت قدرت ساختاری بیشتری دارد و با توجه به تحمل فشار بالا، می‌تواند در ساختمان‌هایی که بارهای سنگینی را تحمل می‌کنند، مورد استفاده قرار گیرد. استحکام بالاتر آجر نسبت به خشت، ایمنی لازم برای ساختمان‌ها را فراهم می‌کند. به همین دلیل، تولید و استفاده بیشتر از آجر، باعث جایگزینی آن به جای خشت شده است.
۳- ابعاد
از دیگر تفاوت خشت و آجر می‌توان به ابعاد آن‌ها اشاره کرد. خشت در انواع و ضخامت‌های مختلف تولید می‌شود. معمولا خشت دارای شکل مستطیل یا مربعی است. شکل مربع با ابعاد ۲۰ سانتی‌متر ضلع و ضخامت ۵ سانتی‌متر به عنوان مرسوم‌ترین شکل آن شناخته می‌شود که به نصف آن به عنوان یک نیمه اشاره می‌شود.
همچنین، آجر نیز با ابعاد مختلف تولید می‌شود و از لحاظ ابعاد به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شود. ابعاد آجر با عنوان آجر کامل، آجر نیمه، آجر ال و تایل و غیره شناخته می‌شود. به عنوان مثال، آجر کامل معمولا ابعادی به طول ۲۰ سانتی‌متر، عرض ۱۰ سانتی‌متر و ضخامت ۵/۵ سانتی‌متر دارد. (مقاله مرتبط: تعداد آجر نما در یک متر مربع)
۴- قیمت
خشت معمولا قیمتی بهصرفهتر از آجر دارد، زیرا به راحتی از خاک محل در ابعاد معمولی تهیه می‌شود. از طرفی، هزینه تولید آجر به دلیل مراحل بیشتری که برای ساخت آن نیاز است، معمولا بیشتر است.
جهت دریافت مشاوره و قیمت انواع آجر، تماس بگیرید
۵- کاربرد
خشت در ساخت دیوارهای داخلی ساختمان‌ها معمولا به صورت پلاک‌های تخت و نازک استفاده می‌شود. خشت معمولا به عنوان پارتیشن‌ها یا تقسیم‌بندی‌های داخلی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این آجر پلاک‌ها ممکن است، برای ساخت دیوارها و پوشش‌های خارجی به صورت لایه‌هایی روی ساختمان‌ها نصب شوند. این کاربرد اغلب در ساختمان‌های سبک دیده می‌شود. در ساخت دیوارهای باربر به دلیل نیاز به استحکام، از آجر استفاده می‌شود. همچنین، آجر نما به دلیل ویژگی‌های ایزولاسیون حرارتی و صوتی در ساخت نماهای ساختمان‌ها نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
۶- استحکام
مصالح آجری به دلیل پخته شدن در کوره، استحکام بالاتری نسبت به خشت دارند. آجرها به دلیل استحکام کافی برای ساختمان‌های حدود چهار طبقه مناسب هستند، اما برای ساختمان‌های بلندتر توصیه نمی‌شوند. در ساختمان‌هایی که از آجر استفاده می‌شود، برای افزایش مقاومت در برابر نیروهای جانبی مانند زلزله و غیره، می‌توان از زیرسازی‌های محکم و مناسب، استفاده از شناژهای روی کرسی چینی و زیر سقف‌های قوی بهره برد. اما مصالحی مانند خشت که در آفتاب خشک می‌شوند، معمولا مقاومت کمتری نسبت به مصالح آجری دارند.
۷- عایق حرارتی و صوتی
خشت به دلیل تخلخل موجود در ساختار خود، عملکرد بهتری به عنوان عایق حرارتی و صوتی نسبت به آجر دارد. این ویژگی باعث می‌شود که خشت برای استفاده در مناطق گرمسیری و برای دیوارهای داخلی ساختمان‌ها گزینه‌ای مناسب‌تر باشد. از سوی دیگر، آجر به دلیل تراکم بیشتر، کمترین عملکرد به عنوان عایق حرارتی و صوتی را ارائه می‌دهد.
۸- سرعت اجرا
سرعت اجرا در ساختوساز با استفاده از خشت به دلیل سادگی فرآیند تولید و عدم نیاز به پخت، بیشتر از آجر است. اما با‌این‌وجود، محدودیت‌های کاربردی خشت، استفاده از آن را در بسیاری از پروژههای ساختمانی غیرممکن می‌کند. (مقاله مرتبط: نصب آجر نسوز)
سخن پایانی
در این مقاله از سایت ربیعی، با تفاوت خشت و آجر آشنا شدید. هرکدام از این مصالح ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند که در انتخاب مصرف‌کننده نقش مهمی ایفا می‌کنند. بنابراین، از طریق درک عمیق تفاوت این مصالح، می‌توانید از بهره‌وری بیشتری در پروژههای ساختمانی و معماری خود بهره‌مند شوید.
جهت دریافت مشاوره و قیمت انواع آجر، تماس بگیرید
سوالات متداول
- چرا سرعت اجرای ساختوساز با استفاده از خشت بالاتر است؟
خشت به دلیل سادگی فرآیند تولید و عدم نیاز به پخت، سرعت اجرای بیشتری نسبت به آجر دارد.
- از لحاظ مقاومت، تفاوت خشت و آجر در چیست؟
خشت به دلیل تخلخل در ساختار، عایق حرارتی و صوتی بهتری نسبت به آجر دارد.
- آیا استفاده از خشت در مناطق مرطوب مناسب است؟
خشت به دلیل عدم مقاومت در برابر رطوبت، در مناطق مرطوب کاربرد مناسبی ندارد.
- چرا خشت از نظر قیمت بهصرفهتر است؟
خشت به دلیل فرآیند تولید ساده نسبت به آجر، جایگزینی ایدهآل برای بعضی از پروژههای ساختمانی است.
